30 Ekim 2009

Domuz gribinden ilk ölüm, meslek hastalığıdır

Sosyal güvenlik mevzuatımız açısından meslek hastalığı, "Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir" diye tanımlanıyor. Hastane çalışanının Sağlık Bakanlığı tarafından domuz gribinden öldüğü açıklanıyorsa o halde bu olay meslek hastalığıdır ve 5510 Sayılı Kanun'un 14 ve devamı maddeleri gereğince geride kalanlara iki aylık verilir. Verilen aylıklar da bu hastalık konusunda tedbir almayanlardan son kuruşuna kadar tahsil edilir

SORU/
Haber merkezleri domuz gribinden ilk ölüm haberini veriyorlar, üstelik ölümün domuz gribinden olduğunu bizzat Sağlık Bakanlığı açıklıyor ve ölen 29 yaşında 1 çocuk babası Mustafa Güneş. Kendisi hastane çalışanı. Aile acılı ve dava etmeyi düşünüyor. Sizce bu olay iş kazası veya meslek hastalığı mı? Ata Atalay

YAZI/
Ata Bey, ben ölüm olayının gerçekten domuz gribinden olup olmadığı, sırf insanların güvenmedikleri, inanmadıkları aşıyı olmaları için kamuoyu baskısı oluşması adına haber merkezlerine servis edilip edilmediği ile ilgilenmiyorum. Olaya sadece iş ve sosyal güvenlik açısından yaklaşacağım.
1- Bu ölüm, iş kazası ve meslek hastalığı mı?
2- İşveren sorumluluğu,
3- Alt işveren işçisi ise asıl işverenin sorumluluğu,
4- Kıdem tazminatı,
5- İşverenin koruyucu tedbir ve önlemleri almadığından iş kazası ve meslek hastalığından dolayı maddi-manevi tazminat ödemesi üzerinden gideceğim.
5510 Sayılı Kanun'un 13'üncü maddesi, iş kazasını ve 14'üncü maddesi de meslek hastalığını tanımlar. Her ikisi de aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır.
"Madde 13- İş kazası;
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Bu kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır..."
"Madde 14- Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.
Sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğunun;
a) Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları tarafından usulüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi,
b) Kurumca gerekli görüldüğü hallerde, işyerindeki çalışma şartlarını ve buna bağlı tıbbi sonuçlarını ortaya koyan denetim raporları ve gerekli diğer belgelerin incelenmesi,
sonucu Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur..."
Gerek iş kazası ve gerekse meslek hastalığı tanımları olsun, her ikisi de bu olaya uygulanabilir olmakla birlikte bana göre olayın meslek hastalığı olduğu görüşü daha baskındır.
Öte yandan hangi hallerin meslek hastalığı sayılacağı konusunda SGK tarafından hazırlanmış listede grip veya domuz gribi yoktur ama belirlenmiş hastalıklar dışında herhangi bir hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılmaması hususunda çıkabilecek uyuşmazlıklar, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu'nca karara bağlanmaktadır.

İŞVEREN SORUMLULUĞU VARDIR

Olay bana göre meslek hastalığıdır ve vefat eden hastane çalışanının geride kalanlarına önce 5510 Sayılı Kanun'un 13 ve devamı maddelerine göre kısa vadeli sigorta kollarından ölüm geliri bağlanmalıdır. Ayrıca, 900 günü varsa bir de ölüm aylığı bağlanır.
Olayın oluşumunda, risk grubunda olduğu TV'lerden hem de en büyük yetkili Sağlık Bakanı tarafından açıklandığı halde sağlık çalışanı için tedbir almayan taşeron şirket ile hastane yönetimi sorumludur.
5510 Sayılı Kanun'un "İş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık bakımından işverenin ve üçüncü kişilerin sorumluluğu" başlığını taşıyan 21'inci maddesi şöyledir:
"İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, kurumca işverene ödettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır.
İş kazasının 13'üncü maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sürede işveren tarafından kuruma bildirilmemesi halinde, bildirim tarihine kadar geçen süre için sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği, kurumca işverenden tahsil edilir..."

KARAKOLDA DOĞRU SÖYLEYEN MAHKEMEDE ŞAŞIRMASIN SAKIN

Kişi gerçekten domuz gribinden vefat etmişse SGK tarafından kişinin geride kalanlarına ödenecek aylık gelirlerin peşin sermayesi ilgililerden istenecek olduğundan yakında olayın gerçekten domuz gribinden mi olduğu belli olur.
Eğer domuz gribi değilse TV'lerde boy gösterip "Hastane çalışanı domuz gribinden öldü" diyenler, iş tazminata, rücuya, peşin sermaye değerinin SGK'ya ödenmesine gelince "Ölüm domuz gribinden değil, akciğer rahatsızlığından" diyebilirler.

TAZMİNAT DA VAR

Şayet ölüm domuz gribinden olmuş ve işveren sorumluğu (taşeron ve asıl işveren dahil) varsa bu defa olayın Borçlar Kanunu açısında maddi-manevi tazminat tarafı da var. Ölenin yakınları, destekten yoksun kaldıkları için taşeron şirket ve hastane yönetimi ile Sağlık Bakanlığı'na karşı dava da açabilirler.
Öte yandan 1475 Sayılı Kanun'un 14'üncü maddesine göre, ölenin yakınlarına nakit olarak hemen kıdem tazminatı da ödenmelidir.

Dul aylığı için nikâhlı ölmek gerekir

Benim annem, babamın ikinci eşiydi. Babamla evlilikleri 2 yıl önce bitti ve babamı bu yıl içerisinde kaybettik. Siz 20 Ekim tarihli yazınızda eski eşten aylık bağlatılabileceğini yazmıştınız. Annem sigorta emeklisi fakat babam emekli sandığından emekliydi. Bu durumda annem, babamdan maaş bağlatabilir mi? Yardımcı olursanız çok ama çok sevinirim. Şimdiden teşekkürler. Zeynep Çalışkan

Zeynep Hanım, anneniz kendisi SSK emeklisi olmakla birlikte vefat eden 5434 Sayılı TC Emekli Sandığı Kanunu emeklisi kocasından dul aylığı alabilir, ama ölüm anında aralarında nikâh olması gerekirdi. Yazınızdan anladığım kadarıyla babanız ile anneniz arasında resmi nikah sona ermiş. Bu doğru ise anneniz, vefat eden babanızdan dul aylığı alamaz.

Bu yazı 1,145 defa okundu.